Ruud als docent muziek
Gitaarles op verschillende muziekscholen
Muziekschool Waterland
Via deze muziekschool geef ik groepsgitaarlessen voor ongeveer 10 leerlingen op basisscholen. Een cursus duurt meestal 10 weken, waarvan de laatste keer een presentatie is voor de ouders. Het is vooral bedoeld om leerlingen kennis te laten maken met de gitaar en het bespelen daarvan. Wilt u dit ook op uw basisschool, neem contact op!
Muziekschool Koggenland
Dit is de muziekschool in De Goorn waar ik gitaarles geef. Op de muziekschool kun je les krijgen in allerlei instrumenten. Zie Muziekschool Koggenland voor meer informatie.
Docent muziek op de basisschool
In het derde jaar van de opleiding 'leraar in het primair onderwijs' ben ik begonnen met muzieklessen geven. In het laatste jaar heb ik zelf een musical geschreven en uitgevoerd met mijn toenmalige klas. Tot op heden geef ik nog steeds muziekles aan verschillende klassen op de basisschool. Vanuit Muziekschool Koggenland geef ik muzieklessen op basisschool 'De Jozefschool' in De Goorn.
Docent muziek op de middelbare school
Van 2009 tot 2011 heb ik muziekles gegeven op de Berger Scholengemeenschap in Bergen. Ik heb dit met veel plezier gedaan. Je komt in aanraking met leerlingen van verschillende leeftijden en niveaus. In die drie jaar heb ik enorm veel geleerd en ervaring opgedaan!
Mijn visie op muziekonderwijs
Muziek is in onze cultuur erg aanwezig. Of eigenlijk in alle culturen. Het klinkt overal en is van ’s morgens vroeg tot ’s avonds laat beschikbaar via verschillende media. De muzikale opvoeding van kinderen kan niet voorbij gaan aan deze culturele werkelijkheid. Kinderen moeten de taal van muziek leren begrijpen, ze moeten de kans krijgen om er actief of passief aan deel te nemen, als speler, zanger, luisteraar. Door hen al op jonge leeftijd hiermee in aanraking te brengen, raken ze vertrouwd met wat onze multiculturele samenleving aan kunst en cultuur heeft voortgebracht. Kunst is daarbij een wezenlijk onderdeel van de cultuur. Kunstonderwijs in muziek zou (naast kennismaking met verschillende vormen en stijlen) ook moeten proberen om kinderen bij de essentie van muziek te brengen. Kennismaken met, maar ook afstand kunnen nemen van achtergrondmuziek, jingles en reclameboodschappen. Muziekonderwijs richt zich dan op de kern van muzikale ervaringen, op de eigen betekenis van muziek maar soms ook op de zeggingskracht van stiltemomenten.
Naast deze muzikaal / culturele doelstellingen levert muziek ook een belangrijke bijdrage aan de brede persoonsontwikkeling van kinderen en het realiseren van brede opvoedingsdoelen. Door te luisteren en bezig te zijn met het maken van muziek leren kinderen veel belangrijke vaardigheden als concentratie, communicatie en sociaal gedrag. Ook ontwikkelen ze zich op emotioneel en creatief gebied.
Verder is het zo dat muziek een onderdeel vormt van de opvoeding en het onderwijs aan kinderen. Maar het zegt nog niets over de inhoud van dat muziekonderwijs. Moeten de kinderen de geschiedenis van muziek leren, moet het muziekonderwijs zich vooral richten op muziek van de amusementswereld of muziek die past bij de levensovertuiging van de opvoeders? Moeten kinderen getraind worden in het bespelen van een instrument, is het kunnen zingen van enkele tientallen liedjes voldoende?
Uitspraken over de inhoud van het muziekonderwijs en de manier waarop kinderen met muziek bezig kunnen zijn, zijn verwoord in het Klank-Vorm-Betekenismodel. In dit model komt de inhoud van het muziekonderwijs en de manier waarop kinderen met muziek bezig kunnen zijn bij elkaar.
Muziekschool Waterland
Via deze muziekschool geef ik groepsgitaarlessen voor ongeveer 10 leerlingen op basisscholen. Een cursus duurt meestal 10 weken, waarvan de laatste keer een presentatie is voor de ouders. Het is vooral bedoeld om leerlingen kennis te laten maken met de gitaar en het bespelen daarvan. Wilt u dit ook op uw basisschool, neem contact op!
Muziekschool Koggenland
Dit is de muziekschool in De Goorn waar ik gitaarles geef. Op de muziekschool kun je les krijgen in allerlei instrumenten. Zie Muziekschool Koggenland voor meer informatie.
Docent muziek op de basisschool
In het derde jaar van de opleiding 'leraar in het primair onderwijs' ben ik begonnen met muzieklessen geven. In het laatste jaar heb ik zelf een musical geschreven en uitgevoerd met mijn toenmalige klas. Tot op heden geef ik nog steeds muziekles aan verschillende klassen op de basisschool. Vanuit Muziekschool Koggenland geef ik muzieklessen op basisschool 'De Jozefschool' in De Goorn.
Docent muziek op de middelbare school
Van 2009 tot 2011 heb ik muziekles gegeven op de Berger Scholengemeenschap in Bergen. Ik heb dit met veel plezier gedaan. Je komt in aanraking met leerlingen van verschillende leeftijden en niveaus. In die drie jaar heb ik enorm veel geleerd en ervaring opgedaan!
Mijn visie op muziekonderwijs
Muziek is in onze cultuur erg aanwezig. Of eigenlijk in alle culturen. Het klinkt overal en is van ’s morgens vroeg tot ’s avonds laat beschikbaar via verschillende media. De muzikale opvoeding van kinderen kan niet voorbij gaan aan deze culturele werkelijkheid. Kinderen moeten de taal van muziek leren begrijpen, ze moeten de kans krijgen om er actief of passief aan deel te nemen, als speler, zanger, luisteraar. Door hen al op jonge leeftijd hiermee in aanraking te brengen, raken ze vertrouwd met wat onze multiculturele samenleving aan kunst en cultuur heeft voortgebracht. Kunst is daarbij een wezenlijk onderdeel van de cultuur. Kunstonderwijs in muziek zou (naast kennismaking met verschillende vormen en stijlen) ook moeten proberen om kinderen bij de essentie van muziek te brengen. Kennismaken met, maar ook afstand kunnen nemen van achtergrondmuziek, jingles en reclameboodschappen. Muziekonderwijs richt zich dan op de kern van muzikale ervaringen, op de eigen betekenis van muziek maar soms ook op de zeggingskracht van stiltemomenten.
Naast deze muzikaal / culturele doelstellingen levert muziek ook een belangrijke bijdrage aan de brede persoonsontwikkeling van kinderen en het realiseren van brede opvoedingsdoelen. Door te luisteren en bezig te zijn met het maken van muziek leren kinderen veel belangrijke vaardigheden als concentratie, communicatie en sociaal gedrag. Ook ontwikkelen ze zich op emotioneel en creatief gebied.
Verder is het zo dat muziek een onderdeel vormt van de opvoeding en het onderwijs aan kinderen. Maar het zegt nog niets over de inhoud van dat muziekonderwijs. Moeten de kinderen de geschiedenis van muziek leren, moet het muziekonderwijs zich vooral richten op muziek van de amusementswereld of muziek die past bij de levensovertuiging van de opvoeders? Moeten kinderen getraind worden in het bespelen van een instrument, is het kunnen zingen van enkele tientallen liedjes voldoende?
Uitspraken over de inhoud van het muziekonderwijs en de manier waarop kinderen met muziek bezig kunnen zijn, zijn verwoord in het Klank-Vorm-Betekenismodel. In dit model komt de inhoud van het muziekonderwijs en de manier waarop kinderen met muziek bezig kunnen zijn bij elkaar.
Klank – Vorm – Betekenis
Het vak muziek heeft te maken met een heleboel keus aan muzikale tradities, soorten, genres en stijlen: populaire muziek, klassiek, romantisch, hedendaags, rap, R&B enz. Het is allemaal muziek waar kinderen mee in aanraking komen. Binnen die soorten muziek, maken ze kennis met de klank, de vorm en de betekenis van die muziek.
Klank
Muziek (maakt niet uit welke traditie, stijl, genre of soort) bestaat uit klanken met een lengte (ritme), hoogte (melodie), sterkte (dynamiek) en kleur (timbre). Toonhoogte is de meest wezenlijke. De componist speelt met die klanken, de muzikant maakt de klanken op zijn eigen manier en de luisteraar interpreteert die klanken.
Vorm
Door klanken te herhalen en te variëren en door contrasten tussen klanken aan te brengen ontstaat vorm in de muziek. Met die mogelijkheden gaan componisten spelen en ontstaan bepaalde vormen: couplet-refrein, rondo, fuga, sonate, symfonie enz. Muzikale vormen zijn voor kinderen een handvat om greep te krijgen op de muziek. Herhalingen, contrasten en variaties zijn waar te nemen, te benoemen, te tekenen. Muziek kan ook geimproviseerd tot stand komen. Denk maar eens aan een geimproviseerd bluesschema.
Betekenis
De in vorm gezette klanken hebben betekenis voor mensen: muziek doet mensen iets, muziek schept een sfeer of vervult een speciale functie. Kinderen leren dat muziek iets voor hen betekent en dat zij iets met muziek kunnen doen.
Er zijn twee vormen van waar je muzikale betekenis onder kan verdelen.
1. Iemand herkent bijvoorbeeld een stuk muziek als een canon of als een tango
2. Buitenmuzikale betekenis, namelijk de emotionele waarde of muziek met de functie als dansmuziek.
Voorbeeld Klank Vorm Betekenis
Drie studenten luisteren samen naar ‘Bohemian Rhapsody’ van Queen. Na afloop maken ze enkele opmerkingen over de muziek: de één praat over de prachtige gitaarklank van Brian May en het indrukwekkende vocale laatste gedeelte. De ander noemt de tegenstellingen tussen de drie gedeelten waaruit de song is opgebouwd. De laatste student heeft het over de eenzaamheid van het begin en de angst van het laatste gedeelte.
‘Van dit nummer lopen de rillingen over mijn rug, zó prachtig, qua tekst en qua muziek. Het zit allemaal zó goed in elkaar! De stem van Freddie Mercury is een juweeltje, en dan die enige echte Brian May-sound! Daarom staat voor mij dit nummer op nummer 1 van de top honderd aller tijden’.
Drie verschillende reacties op hetzelfde stuk, drie verschillende invalshoeken: De ene student redeneert vanuit de klank, de ander vanuit de vorm en de derde vanuit de betekenis. Zo kun je bij ieder stuk muziek de klank, de vorm en de betekenis voorstellen. Uiteraard is dat persoonsgebonden.
Bij de klank van muziek gaat het over de eigenschappen: toonduur, toonhoogte, sterkte en klankkleur. De vorm van muziek wordt vooral bepaald door herhaling, contrast en variatie. De betekenis van muziek is aan de orde als het gaat om het gevoel dat muziek bij je oproept (buitenmuzikale betekenis), het verhaal dat erachter zit en het gegeven dat wat muziek iets kan vertellen.
De klank, vorm en betekenis van muziek zijn eigenlijk altijd te onderscheiden. Natuurlijk hangen ze ook samen: als je geen klank hoort, kun je geen vorm waarnemen en over de betekenis valt dan ook weinig te zeggen. Dit wordt samengevat in de volgende definitie:
Muziek is in vorm gezette klank die betekenis heeft voor mensen.
Om het vak muziek op een juiste manier te geven, moet je gebruikmaken van leerlijnen. Dit zorgt voor een groeiende ontwikkeling.
Leerlijnen muziek
Leerlijnen in het muziekonderwijs beschrijven de ontwikkelings- en leerprocessen die kinderen doorlopen. De leerlijnen zijn een uitwerking van het klank-vorm-betekenis model. De leerlijnen voor muziek moeten niet strikt lineair, dogmatisch worden opgevat. De opeenvolging is geen stap-voor-stap uitlijning waarbij iedere stap noodzakelijkerwijs wordt gevolgd door een andere. Kinderen hebben verschillende leerstijlen en meervoudige intelligenties, doen over het ene stapje langer dan over een andere.
Kinderen kunnen op verschillende manieren met muziek bezig zijn: zingend, luisterend, spelend, vastleggend en bewegend. Dit noemen we ‘de domeinen van het vak muziek’.
Kinderen zingen van jongs af aan liedjes die ze thuis leren en later van begeleiders en leraren in het onderwijs. Op school luisteren ze naar muziek die ze zelf maken en naar muziek van anderen. Ze ervaren dat mensen muziek vastleggen en dat ze dat zelf ook kunnen. Ze bewegen op muziek en worden zich al bewegend bewust van muzikale aspecten.
Dit alles heeft weer te maken met het Klank, Vorm en Betekenis model:
Tijdens muzieklessen zingen, luisteren, spelen, noteren en bewegen de kinderen. Daarmee leren ze om te gaan met klank, vorm en betekenis. Ze ervaren wat ze zelf met muziek kunnen doen en worden zich van al deze aspecten bewust door ze te benoemen en vast te leggen in een notatie. Daarnaast leren ze hun gevoelens te uiten en elkaar duidelijk te maken wat ze hebben gehoord en gemaakt. Deze vormen van muzikaal gedrag (de domeinen) zie je in de buitenste ringen van het cirkeldiagram. De buiten- en binnencirkel draaien ten opzichte van elkaar: men kan zo bijvoorbeeld bewegend, luisterend enz. bezig zijn met een muzikaal aspect.
Het vak muziek heeft te maken met een heleboel keus aan muzikale tradities, soorten, genres en stijlen: populaire muziek, klassiek, romantisch, hedendaags, rap, R&B enz. Het is allemaal muziek waar kinderen mee in aanraking komen. Binnen die soorten muziek, maken ze kennis met de klank, de vorm en de betekenis van die muziek.
Klank
Muziek (maakt niet uit welke traditie, stijl, genre of soort) bestaat uit klanken met een lengte (ritme), hoogte (melodie), sterkte (dynamiek) en kleur (timbre). Toonhoogte is de meest wezenlijke. De componist speelt met die klanken, de muzikant maakt de klanken op zijn eigen manier en de luisteraar interpreteert die klanken.
Vorm
Door klanken te herhalen en te variëren en door contrasten tussen klanken aan te brengen ontstaat vorm in de muziek. Met die mogelijkheden gaan componisten spelen en ontstaan bepaalde vormen: couplet-refrein, rondo, fuga, sonate, symfonie enz. Muzikale vormen zijn voor kinderen een handvat om greep te krijgen op de muziek. Herhalingen, contrasten en variaties zijn waar te nemen, te benoemen, te tekenen. Muziek kan ook geimproviseerd tot stand komen. Denk maar eens aan een geimproviseerd bluesschema.
Betekenis
De in vorm gezette klanken hebben betekenis voor mensen: muziek doet mensen iets, muziek schept een sfeer of vervult een speciale functie. Kinderen leren dat muziek iets voor hen betekent en dat zij iets met muziek kunnen doen.
Er zijn twee vormen van waar je muzikale betekenis onder kan verdelen.
1. Iemand herkent bijvoorbeeld een stuk muziek als een canon of als een tango
2. Buitenmuzikale betekenis, namelijk de emotionele waarde of muziek met de functie als dansmuziek.
Voorbeeld Klank Vorm Betekenis
Drie studenten luisteren samen naar ‘Bohemian Rhapsody’ van Queen. Na afloop maken ze enkele opmerkingen over de muziek: de één praat over de prachtige gitaarklank van Brian May en het indrukwekkende vocale laatste gedeelte. De ander noemt de tegenstellingen tussen de drie gedeelten waaruit de song is opgebouwd. De laatste student heeft het over de eenzaamheid van het begin en de angst van het laatste gedeelte.
‘Van dit nummer lopen de rillingen over mijn rug, zó prachtig, qua tekst en qua muziek. Het zit allemaal zó goed in elkaar! De stem van Freddie Mercury is een juweeltje, en dan die enige echte Brian May-sound! Daarom staat voor mij dit nummer op nummer 1 van de top honderd aller tijden’.
Drie verschillende reacties op hetzelfde stuk, drie verschillende invalshoeken: De ene student redeneert vanuit de klank, de ander vanuit de vorm en de derde vanuit de betekenis. Zo kun je bij ieder stuk muziek de klank, de vorm en de betekenis voorstellen. Uiteraard is dat persoonsgebonden.
Bij de klank van muziek gaat het over de eigenschappen: toonduur, toonhoogte, sterkte en klankkleur. De vorm van muziek wordt vooral bepaald door herhaling, contrast en variatie. De betekenis van muziek is aan de orde als het gaat om het gevoel dat muziek bij je oproept (buitenmuzikale betekenis), het verhaal dat erachter zit en het gegeven dat wat muziek iets kan vertellen.
De klank, vorm en betekenis van muziek zijn eigenlijk altijd te onderscheiden. Natuurlijk hangen ze ook samen: als je geen klank hoort, kun je geen vorm waarnemen en over de betekenis valt dan ook weinig te zeggen. Dit wordt samengevat in de volgende definitie:
Muziek is in vorm gezette klank die betekenis heeft voor mensen.
Om het vak muziek op een juiste manier te geven, moet je gebruikmaken van leerlijnen. Dit zorgt voor een groeiende ontwikkeling.
Leerlijnen muziek
Leerlijnen in het muziekonderwijs beschrijven de ontwikkelings- en leerprocessen die kinderen doorlopen. De leerlijnen zijn een uitwerking van het klank-vorm-betekenis model. De leerlijnen voor muziek moeten niet strikt lineair, dogmatisch worden opgevat. De opeenvolging is geen stap-voor-stap uitlijning waarbij iedere stap noodzakelijkerwijs wordt gevolgd door een andere. Kinderen hebben verschillende leerstijlen en meervoudige intelligenties, doen over het ene stapje langer dan over een andere.
Kinderen kunnen op verschillende manieren met muziek bezig zijn: zingend, luisterend, spelend, vastleggend en bewegend. Dit noemen we ‘de domeinen van het vak muziek’.
Kinderen zingen van jongs af aan liedjes die ze thuis leren en later van begeleiders en leraren in het onderwijs. Op school luisteren ze naar muziek die ze zelf maken en naar muziek van anderen. Ze ervaren dat mensen muziek vastleggen en dat ze dat zelf ook kunnen. Ze bewegen op muziek en worden zich al bewegend bewust van muzikale aspecten.
Dit alles heeft weer te maken met het Klank, Vorm en Betekenis model:
Tijdens muzieklessen zingen, luisteren, spelen, noteren en bewegen de kinderen. Daarmee leren ze om te gaan met klank, vorm en betekenis. Ze ervaren wat ze zelf met muziek kunnen doen en worden zich van al deze aspecten bewust door ze te benoemen en vast te leggen in een notatie. Daarnaast leren ze hun gevoelens te uiten en elkaar duidelijk te maken wat ze hebben gehoord en gemaakt. Deze vormen van muzikaal gedrag (de domeinen) zie je in de buitenste ringen van het cirkeldiagram. De buiten- en binnencirkel draaien ten opzichte van elkaar: men kan zo bijvoorbeeld bewegend, luisterend enz. bezig zijn met een muzikaal aspect.
